Door Anna Gijsberts, GZ-psycholoog bij Psychologiepraktijk Stroom.
Gedurende een zwangerschap ligt de focus op de toekomstige baby en is er meestal veel aandacht voor de bevalling. Er worden voorbereidingen getroffen, zowel fysiek als mentaal. Maar met name ook praktisch: wat moeten we allemaal kopen voor de baby? Tegenwoordig wordt er ook nagedacht over de kraamweek: hoe zullen we het doen met bezoek, hoe zal het zijn? Toch is het lastig om een voorstelling te maken van de nieuwe werkelijkheid. Het komt vaak voor dat nieuwe ouders overvallen worden door de verantwoordelijkheid voor een klein en kwetsbaar baby-tje. Tel daarbij het herstel van de bevalling, de impact van slaapgebrek en wisselingen in hormonen op en je hebt een goede rollercoaster qua emoties te pakken. Alhoewel er aandacht is voor kraamtranen en baby blues, worden veel (ernstigere) psychische klachten toegeschreven aan het slaapgebrek of hormoonwisselingen en daarmee vaak gebagatelliseerd of geminimaliseerd. Voor naasten, en de ouders zelf, is het lastig om psychische klachten te herkennen. Er is overlap met ‘normaal’ postpartum herstel en er is vaak ambivalentie. Niet elk moment is zwaar of zwart, er wordt op sommige momenten wel plezier of liefde gevoeld. Er heerst echter ook veel schaamte over het uitspreken van negatievere gedachten en gevoelens rondom het ouderschap. Doordat iedereen ‘verwacht’ dat je op een roze wolk zit, kan het heel lastig zijn om eerlijk te zijn. En door het niet uitspreken van deze negatievere gedachten is er ook weinig steun of begrip. Terwijl juist dat zo helpend kan zijn.
Onderzoek naar de mentale gezondheid van 1212 zwangere vrouwen en moeders door het Trimbos Instituut in 2023 laat zien dat een aanzienlijk deel van de vrouwen na de bevalling depressieve- of angstklachten rapporteerden, of aangaf (heel) veel stress te ervaren. Ongeveer 1 op 5 vrouwen ervaart na de zwangerschap depressieve klachten, bij ongeveer 1 op de 12 waren dat matig tot ernstige depressieklachten. Een op de vier vrouwen ervaart angstklachten na de zwangerschap, waarbij dat bij 1 op de 9 ging om matig tot ernstige klachten. Dit laat zien dat het niet uitzonderlijk is en dat meer vrouwen hier mee worstelen.
Bij Psychologiepraktijk Stroom richt ik mij specifiek op deze doelgroep: prille ouders met psychische klachten zoals een depressie of angststoornis. Wat ik vaak hoor is dat het besef van de ernst van de klachten duidelijk wordt bij de aanstaande terugkeer naar werk. De terugkeer naar werk kan voelen als een onmogelijk taak. Nog een bal die in de lucht moet worden gehouden en waarvan de ouder geen idee heeft om dat te doen. Uit onderzoek onder 271 moeders die na verlof terugkeerde naar werk bleek dat vrijwel alle moeders te maken hadden met ‘terug-naar-het-werkstress’. Gelukkig nam dat in veel gevallen af, en kwam er een gevoel van verrijking door het werk. Ook zorgen om het kind namen af. Maar wat als dat voor jou niet het geval is? Mijn allerbelangrijkste tip is: praat erover. Neem iemand in vertrouwen en deel je gedachten en gevoelens. Dat kan je partner zijn, een vriendin, de verloskundige of de huisarts.
Bij Psychologiepraktijk Stroom bied ik therapie en coaching aan waarbij we samen onderzoeken hoe jouw klachten zijn ontstaan, wat deze in stand houden en wat jou kan helpen om je weer beter te gaan voelen. Wat helpt is per persoon verschillend, soms ligt de focus op het uitdagen van de gedachten, een andere keer meer op onderliggende gevoelens of eerdere gebeurtenissen. Wanneer er sprake is van een DSM-5 classificatie dan is er volledige of gedeeltelijke vergoeding door de zorgverzekering.
Mocht je lichte klachten hebben en wel op zoek zijn naar extra ondersteuning? In het najaar volgt een speciaal groepsaanbod over de matrescentie. In een groep met andere moeders, waarbij veel aandacht is voor een fijne en veilige sfeer, onderzoek je jouw overgang naar het moederschap en de veranderingen op allerlei vlakken. Hierdoor krijg je beter inzicht in wie je bent, wat je belangrijk vindt in het leven en hoe je dat realiseert. Een belangrijk aspect is het delen van gevoelens en gedachten met de andere groepsleden. Hierdoor ontstaat herkenning en erkenning. Deze groep is voor eidereen toegankelijk.
Meer informatie? www.psychologiepraktijkstroom.nl | 06-44360358 | info@psychologiepraktijkstroom.nl
Bronnen: Monitor Mentale Gezondheid en Zwangerschap 2023: Mentale gezondheid van vrouwen vóór, tijdens en na de zwangerschap door Trimbos Instituut. Returning to work after maternity leave: a longitudinal study exploring changes in postpartum work resumption stress and its determinants: Ana Okorn, Madelon L. M. van Hooff, Annerieke E. N. ten Cate, Antonius H. N. Cillessen & Roseriet Beijers
